Struktury Danych w Pythonie: Poznaj Listy – Twoją Dynamiczną Torbę na Skarby! 🎒

Witaj w kolejnej części naszej pythonowej sagi! Do tej pory nasze "magiczne pudełka" (zmienne) mogły przechowywać tylko jedną rzecz na raz. Ale co, jeśli mamy całą kolekcję skarbów? 💎 Chcemy trzymać razem wszystkie nasze ulubione owoce, listę zadań do zrobienia albo imiona wszystkich gości na przyjęciu. Trzymanie każdego z nich w osobnej zmiennej byłoby... cóż, niewygodne!

Tu z pomocą przychodzą struktury danych – super-pojemniki, które pozwalają nam organizować i przechowywać wiele wartości naraz. Dziś poznamy pierwszą i najważniejszą z nich: wszechstronną i potężną listę!

Wyobraź sobie listę jako magiczną torbę lub plecak. Możesz do niej wkładać, co chcesz, wyjmować, przekładać, a ona elastycznie się rozciąga i kurczy. Czas się spakować!

Tworzenie Listy i Dostęp do Jej Skarbów 🗺️

Stworzenie listy jest dziecinnie proste. Wystarczy, że umieścisz swoje elementy w nawiasach kwadratowych [], oddzielając je przecinkami.

# Oto nasza pierwsza lista!
owoce = ["🍎 jabłko", "🍌 banan", "🍊 pomarańcza"]
liczby = [1, 2, 3, 5, 8, 13]
mieszanka = ["tekst", 42, True, 99.9]

Super! Ale jak teraz dobrać się do konkretnego skarbu w naszej torbie? Używamy do tego indeksów – numerów, które określają pozycję elementu. Ale uwaga!

Złota zasada programisty: W Pythonie (i wielu innych językach) liczenie zawsze zaczyna się od zera! Pierwszy element ma indeks 0, drugi 1, i tak dalej.

print(owoce[0])  # Wyświetli "🍎 jabłko"
print(owoce[1])  # Wyświetli "🍌 banan"

Sztuczka dla wtajemniczonych: Możesz też liczyć od końca! Użyj ujemnych indeksów, aby szybko dostać się do ostatnich elementów.

print(owoce[-1]) # Wyświetli ostatni element: "🍊 pomarańcza"
print(owoce[-2]) # Wyświetli przedostatni: "🍌 banan"

Magiczne Zaklęcia (Metody), Które Zmienią Twoją Listę 🪄

Listy są "mutowalne", co w języku czarodziejów oznacza, że możemy je zmieniać po ich utworzeniu. Służą do tego specjalne zaklęcia, zwane metodami, które wywołujemy na naszej liście za pomocą kropki.

• 📥 append(element): Dodaje nowy element na sam koniec listy.
• 📌 insert(indeks, element): Wstawia element w dokładnie określone miejsce.
• 🗑️ remove(element): Usuwa pierwsze napotkane wystąpienie danego elementu.
• 📤 pop(indeks): Wyjmuje element z podanej pozycji (i pozwala go zapisać!). Jeśli nie podasz indeksu, wyjmie ostatni.
• 🔀 sort(): Sortuje listę (np. alfabetycznie lub od najmniejszej do największej liczby).
• 🔄 reverse(): Odwraca kolejność całej listy.

Zobaczmy te czary w praktyce!

owoce = ["jabłko", "banan", "pomarańcza"]

owoce.append("gruszka")
# owoce to teraz: ["jabłko", "banan", "pomarańcza", "gruszka"]

owoce.insert(1, "winogrona")
# owoce to teraz: ["jabłko", "winogrona", "banan", "pomarańcza", "gruszka"]

owoce.remove("banan")
# owoce to teraz: ["jabłko", "winogrona", "pomarańcza", "gruszka"]

usuniety_owoc = owoce.pop(2)
# usuniety_owoc to "pomarańcza", a owoce to ["jabłko", "winogrona", "gruszka"]

owoce.sort()
# owoce to teraz: ["gruszka", "jabłko", "winogrona"] (kolejność alfabetyczna!)

owoce.reverse()
# owoce to teraz: ["winogrona", "jabłko", "gruszka"]

Sztuczka dla Mistrzów: Listy Składane 🚀

To jeden z najbardziej uwielbianych elementów Pythona. Pozwala tworzyć nowe listy na podstawie istniejących w jednej, zwięzłej i niezwykle czytelnej linijce. To jak zaklęcie, które tworzy nową kolekcję według Twoich precyzyjnych instrukcji.

Składnia wygląda tak: nowa_lista = [AKCJA for ELEMENT in KOLEKCJA if WARUNEK]

Stwórzmy listę kwadratów tylko dla liczb parzystych:

liczby = [1, 2, 3, 4, 5, 6]

# Chcemy kwadraty (x**2) dla każdej liczby (x) z listy liczb, ale tylko jeśli liczba jest parzysta (x % 2 == 0)
kwadraty_parzystych = [x**2 for x in liczby if x % 2 == 0]

print(kwadraty_parzystych) # Wyświetli: [4, 16, 36]

Eleganckie, prawda? To właśnie za takie rzeczy programiści kochają Pythona!

Podsumowanie

Listy to potężne i elastyczne narzędzie w Twoim arsenale. Pozwalają przechowywać i manipulować całymi kolekcjami danych w prosty i intuicyjny sposób. Ale to dopiero początek naszej podróży po strukturach danych! W kolejnych przygodach poznamy kuzynów list: krotki (tuple), słowniki (dictionaries) i zbiory (sets), z których każdy ma swoje unikalne supermoce.