Słowniki w Pythonie: Twoja Magiczna Kartoteka na Dane! 📇

Witaj w kolejnym rozdziale naszej księgi zaklęć Pythona! Do tej pory nasze kolekcje – listy i krotki – były jak ponumerowane półki w bibliotece. Aby znaleźć skarb, musieliśmy znać numer jego półki (indeks), np. element[0], element[4].

To działa, ale czy nie byłoby wspaniale, gdybyśmy mogli znajdować skarby po ich nazwach? Zamiast pamiętać, że imię jest na pozycji 0, a wiek na pozycji 1, moglibyśmy po prostu poprosić o "imię" lub "wiek". Brzmi jak magia? To właśnie dają nam słowniki (ang. dictionaries, dict)!

Wyobraź sobie słownik jako magiczną kartotekę lub książkę adresową. Każdy wpis ma unikalną etykietę (klucz), która prowadzi do konkretnej informacji (wartość). Koniec z numerami, czas na znaczenie!

Tworzenie Słownika: Etykietowanie Twoich Danych

Tworzenie słownika jest proste. Używamy nawiasów klamrowych {}. Sekret tkwi w parach klucz: wartość, oddzielonych przecinkami. Kluczem jest nasza unikalna etykieta (najczęściej tekst), a wartością – dowolny skarb, który chcemy przechować.

# Oto nasz pierwszy słownik!
osoba = {
    "imię": "Jan",
    "wiek": 25,
    "miasto": "Madryt",
    "jest_studentem": True
}

Genialne! A jak dostać się do danych? To jeszcze prostsze. Zapomnij o indeksach. Po prostu zapytaj o klucz, używając nawiasów kwadratowych [].

print(osoba["imię"])    # Wyświetli "Jan"
print(osoba["wiek"])      # Wyświetli 25

Sztuczka dla ostrożnych: Co, jeśli nie jesteś pewien, czy dany klucz istnieje? Użycie [] spowoduje błąd. Bezpieczniejsza jest metoda .get(), która, jeśli nie znajdzie klucza, grzecznie zwróci None (lub inną wartość, którą wskażesz).

print(osoba.get("zawód")) # Wyświetli None, bez błędu!
print(osoba.get("zawód", "bezrobotny")) # Wyświetli "bezrobotny"

Ważna historyczna uwaga: Dawno, dawno temu w starych wersjach Pythona, słowniki były jak worek z etykietami – bez żadnej kolejności. Ale w nowoczesnym Pythonie (od wersji 3.7) słowniki pamiętają kolejność, w jakiej do nich wkładasz rzeczy! To jakby Twoja kartoteka sama się porządkowała. ✨

Podróż po Słowniku: Przydatne Metody 🗺️

Słowniki, podobnie jak listy, są mutowalne (można je zmieniać). Możemy dodawać nowe pary, modyfikować istniejące i usuwać. Mamy też kilka świetnych metod do przeglądania ich zawartości:

• 🔑 .keys(): Pokaż mi wszystkie etykiety (klucze)!
• 💎 .values(): Pokaż mi wszystkie skarby (wartości)!
• 🏷️ .items(): Pokaż mi wszystko w parach (klucz, wartość)!
• ➕ .update(inny_słownik): Połącz lub zaktualizuj słownik o dane z innego.

Zobaczmy to w praktyce:

osoba = {"imię": "Jan", "wiek": 25, "miasto": "Madryt"}

# Przeglądanie zawartości
print(osoba.keys())    # Wyświetli klucze: ["imię", "wiek", "miasto"]
print(osoba.values())  # Wyświetli wartości: ["Jan", 25, "Madryt"]
print(osoba.items())   # Wyświetli pary: [("imię", "Jan"), ...]

# Dodawanie/aktualizacja danych
osoba["wiek"] = 26 # Aktualizujemy wiek
osoba.update({"zawód": "inżynier", "hobby": "szachy"})

# Zobacz, jak pięknie się zaktualizowało!
print(osoba)
# Wynik: {'imię': 'Jan', 'wiek': 26, 'miasto': 'Madryt', 'zawód': 'inżynier', 'hobby': 'szachy'}

Podsumowanie

Słowniki to prawdziwa rewolucja! Pozwalają budować logiczne i czytelne struktury, w których dostęp do danych jest intuicyjny i oparty na znaczeniu, a nie na anonimowym numerze. To jedno z najpotężniejszych i najczęściej używanych narzędzi w arsenale każdego programisty Pythona.

• Gdy liczy się tylko kolejność i prosta kolekcja, lista jest super.
• Gdy dane mają swoje unikalne etykiety i chcesz je szybko odnajdywać po nazwie, słownik jest nie do pobicia.